Alkol Nedir?
Alkollü içecekler, tahılların, meyvelerin veya diğer şeker kaynaklarının fermantasyonu ile üretilen, bir tür eğlence amaçlı etanol içeren bir içecektir. Alkol tüketimi, birçok kültürde önemli bir sosyal rol oynar. Çoğu ülkede alkollü içeceklerin üretimi, satışı ve tüketimini düzenleyen yasalar vardır. Bazı ülkeler bu tür faaliyetleri tamamen yasaklar, ancak alkollü içecekler dünyanın çoğu yerinde yasaldır. Küresel alkollü içecek endüstrisi 2018’de 1 trilyon doları aştı.
Alkol, düşük dozlarda öforiye neden olan, kaygıyı azaltan ve sosyalliği artıran bir depresandır. Daha yüksek dozlarda ise sarhoşluk, uyuşukluk, bilinç kaybı veya ölüme neden olur. Uzun süreli kullanımı, alkol bağımlılığı, kanser, fiziksel bağımlılık ve alkolizmle sonuçlanabilir. Haftalık düşük riskli içme kuralları çerçevesinde alkol tüketmek bile hastaneye yatış veya ölümle sonuçlanabilir. Her yıl 3,5 milyon insan alkole bağlı nedenlerden dolayı hayatını kaybetmektedir. Alkol tüm dünyada önlenebilir ölüm ve yaralanmaların üçüncü temel nedenidir.
Alkol, dünyada en çok kullanılan eğlence amaçlı içeceklerden biridir ve insanların yaklaşık %33’ü şu anda içicilerdir. 2016 itibariyle, kadınlar günde ortalama %0,7, erkekler %1,7 içki içiyor. Dünya Sağlık Örgütü, Avrupa ve Orta Asya’da, yılda kişi başına tüketilen alkol oranını açıkladı. Yılda, sadece kişi başı 1.5 litre içki içen Türkiye sondan ikinci olarak gözlemlenmiştir. Alkollü içecekler tipik olarak üç sınıfa ayrılır – biralar, şaraplar ve alkollü içkiler (viski, vodka, kanyak vb.) – ve tipik olarak alkol içerikleri% 3 ila% 50 arasındadır.
Geç Taş Devri Dönemi sürahilerinin keşfi, kasıtlı olarak fermente edilmiş içeceklerin, en azından Neolitik dönem (yaklaşık M.Ö. 10.000) kadar erken var olduğunu göstermektedir.
Alkol Bağımlılığı (Alkolizm) Nedir?
Alkolizm olarak da bilinen alkol bağımlılığı, hayatın her kesiminden insanı etkileyen bir hastalıktır. Uzmanlar, genetik, cinsiyet, ırk veya sosyoekonomi gibi, bir kişiyi alkol bağımlılığına yatkın hale getirebilecek faktörleri belirlemeye çalışmıştır. Ama alkol bağımlılığının tek bir nedeni yoktur. Psikolojik, genetik ve davranışsal faktörlerin tümü hastalığa yakalanmaya katkıda bulunabilir.
Alkolizmin gerçek bir hastalık olduğuna dikkat etmek önemlidir. Beyinde ve nörokimyada değişikliklere neden olabilir, bu nedenle alkol bağımlılığı olan bir kişi eylemlerini kontrol edemeyebilir.
Alkol bağımlılığı çeşitli şekillerde kendini gösterebilir. Hastalığın şiddeti, bir kişinin ne sıklıkla içtiği ve tükettiği alkol kişiden kişiye değişir. Bazıları gün boyu çok içerken, diğerleri aşırı miktarda içer ve sonra bir süre ayık kalır.
Bağımlılığın nasıl göründüğüne bakılmaksızın, yoğun bir şekilde içkiye güvenen ve uzun süre ayık kalamayan biri alkol bağımlısı olur.
Alkolizmin Belirtileri Nelerdir?
Alkol bağımlılığının tanınması zor olabilir. Kokain veya eroinin aksine, alkol yaygın olarak bulunur ve birçok kültürde kabul görür. Genellikle sosyal durumların merkezinde yer alır ve kutlamalar veya eğlenceyle yakından bağlantılıdır.
Alkol içmek birçok insan için hayatın bir parçasıdır. Toplumda yaygındır, ara sıra birkaç kadeh içmeyi seven biri ile gerçek bir sorunu olan biri arasındaki farkı söylemek zor olabilir.
Alkol bağımlılığının bazı belirtileri şöyledir:
- Artan alkol miktarı veya kullanım sıklığı.
- Alkole karşı yüksek tolerans veya “akşamdan kalma” semptomlarının olmaması.
- Sabah ilk iş gibi uygunsuz zamanlarda veya iş yeri gibi yerlerde içmek.
- Alkolün olduğu yerde olmayı istemek ve alkolün olmadığı yerlerden kaçınmak.
- Arkadaşlıklarda değişiklikler; Alkol bağımlısı olan biri, aynı zamanda çok içki içen arkadaşları seçebilir.
- Sevdiklerinizle temastan kaçınmak.
- Alkol saklamak veya içerken saklanmak.
- Günlük yaşamda işlev görmek için alkole bağımlılık.
- Artan uyuşukluk, depresyon veya diğer duygusal sorunlar.
- Tutuklanma veya iş kaybı gibi yasal veya mesleki sorunlar.
Bağımlılık zamanla kötüleşme eğiliminde olduğundan, erken uyarı işaretlerini aramak önemlidir. Erken teşhis edilir ve tedavi edilirse, alkol bağımlılığı olan biri, hastalığın önemli sonuçlarından kaçınabilir.
Tanıdığınız birinin alkol bağımlılığından endişeleniyorsanız, en iyisi ona destekleyici bir şekilde yaklaşmaktır. Onları utandırmaktan veya suçlu hissettirmekten kaçının. Bu onları uzaklaştırabilir ve yardımınıza daha dirençli hale getirebilir.
Alkolizmin Zararları Nelerdir?
Alkol bağımlılığı, kalp hastalığına ve karaciğer hastalığına neden olabilir. İkisi de ölümcül olabilir. Alkolizm ayrıca şu sağlık sorunlarına da neden olabilir:
- Ülserler.
- Diyabet komplikasyonları.
- Cinsel sorunlar.
- Doğum kusurları.
- Kemik kaybı.
- Görme problemleri.
- Artan kanser riski.
- Azalan bağışıklık fonksiyonu.
Alkol bağımlısı biri, içerken tehlikeli riskler alırsa, başkalarını da riske atabilir. Örneğin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine (CDC) göre, alkollü araç kullanmak Amerika Birleşik Devletleri’nde her gün 28 can alıyor. Türkiye’de meydana gelen kazaların ise yüzde 15’inin alkollü olarak araç kullanmaktan kaynaklandığı bildirilmiştir. İçki içmek aynı zamanda artan intihar ve cinayet oranlarıyla da ilişkilidir.
Bu komplikasyonlar, alkol bağımlılığını erken tedavi etmenin neden önemli olduğunun göstergesidir. Alkol bağımlılığıyla ilgili neredeyse tüm riskler, başarılı bir uzun vadeli iyileşme ile önlenebilir veya tedavi edilebilir olabilir.
Alkolizm İçin Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Alkol bağımlılığını tedavi etmek karmaşık ve zor olabilir. Tedavinin işe yaraması için alkol bağımlısı kişinin ayık olmak istemesi gerekir. Hazır değillerse onları içkiyi bırakmaya zorlayamazsınız. Başarı, kişinin daha iyi olma arzusuna bağlıdır.
Alkolizmin iyileşme süreci ömür boyu süren bir taahhüttür. Hızlı bir çözüm yoktur ve günlük bakımı içerir. Bu nedenle, birçok insan alkol bağımlılığının asla “iyileştirilemeyeceğini” söylüyor.
Rehabilitasyon
Alkol bağımlısı biri için yaygın bir başlangıç tedavi seçeneği, ayakta tedavi veya yatarak rehabilitasyon programıdır. Bir yatan hasta programı 30 günden bir yıla kadar sürebilir. Birinin çekilme semptomları ve duygusal zorluklarla başa çıkmasına yardımcı olabilir. Ayakta tedavi, kişinin evde yaşamasına izin verirken günlük destek sağlar.
Rehabilitasyon Merkezleri
Alkol psikoaktif bir madde olduğu için, alkolün kötüye kullanımını veya alkol bağımlılığının geliştiğini kabul etmek zaman alabilir. Alkol kullanan birçok kişi, sosyal kullanım düzeyinde devam ederken farkında olmadan, alkol bağımlılığı geliştirmektedir. Alkol kullanan ve tedavi olmak isteyen, bu konudaki problemlerine çözüm arayan kişi ve yakınlarınız, hastanelere bağlı Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezleri (AMATEM) ile psikiyatri kliniklerine başvurarak tedavi olabilirler.
Diğer Tedavi Seçenekleri
Alkol bağımlılığı olan biri, aşağıdakiler dahil diğer tedavilerden de yararlanabilir:
- İlaç tedavisi.
- Danışmanlık.
- Beslenme değişiklikleri.
Bir doktor, belirli koşullara yardımcı olmak için ilaç yazabilir. Örneğin, doktorunuz, alkol bağlılığınıza bağlı depresyonunuzu tedavi etmek için, antidepresan ilaç yazabilir. Veya, iyileşmede yaygın olan diğer duygulara yardımcı olmak için ilaçlar yazabilir.
Terapi, birine iyileşmenin stresini nasıl yöneteceğini ve nüksetmeyi önlemek için gereken becerileri öğretmeye yardımcı olmak için yararlıdır. Ayrıca sağlıklı bir diyet, alkolün kilo alma veya verme gibi kişinin sağlığına vermiş olabileceği zararları gidermeye yardımcı olabilir.
Alkol bağımlılığı birkaç farklı tedavi yöntemi içerebilir. Her bir kişinin uzun vadeli ayıklığı destekleyecek bir kurtarma programına dahil olması önemlidir. Bu, depresyonda olan biri için terapiye veya ciddi yoksunluk semptomları olan biri için, yatarak tedaviye vurgu yapılması anlamına gelebilir.
Alkolizm İçin Genel Bakış
Alkolizmin erken tedavisi en etkili olanıdır. Uzun süredir devam eden bağımlılıkların tedavisi daha zordur. ama bağımlı kişinin çabasıyla ve isteğiyle uzun süreli bağımlılıklar bile başarıyla tedavi edilebilir.
Aylarca ya da yıllarca ayık kalan alkol bağımlısı biri kendini tekrar içerken bulabilir. Tekrar ayık olmadan önce bir kez içebilir veya bir süre içebilirler. Ancak nüksetme, başarısızlığı göstermez. Kişinin yoluna geri dönmesi ve tedaviye devam etmesi önemlidir.
Sonuçta ayıklık, alkol bağımlılığı olan kişinin sorumluluğundadır. Yıkıcı davranışları mümkün kılmamak ve alkol bağımlısı kişi hala içiyorsa uygun sınırları korumak önemlidir. Bu durum, maddi yardımı kesmek veya bağımlılığı gidermelerini zorlaştırmak anlamına gelebilir.
Sevdiğiniz ve alkol bağımlısı olan bir kişi için, ona karşı cesaret verici olmaya ve duygusal destek sağlamaya çalışın.